„Jean-Yves Lacoste na granicach czasowości” - debata wokół książki Przemysława Zgóreckiego

    Serdecznie zapraszamy na lutową debatę filozoficzną online pt. „Jean-Yves Lacoste na granicach czasowości” – wokół książki ks. dra Przemysława Zgóreckiego pt. „Czasowość eschatologiczna. Fenomenologia Jean Yves-Lacoste’a” (Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu, 2021).  

Debata odbędzie się w poniedziałek, 20 lutego, o godz. 17.00 i będzie transmitowana na kanale YouTube Akademii Ignatianum w Krakowie. 

Francuski fenomenolog, Jean-Yves Lacoste, jest przekonany, że pytanie o człowieka jest z konieczności pytaniem eschatologicznym. Każdy z nas pragnie takiego bycia, któremu nic nie brakuje i nic nie zagraża. Nasz czas płynie tak, jakby chciał być ostateczny, nigdy się nie skończyć i zarazem wyczerpać wszystkie możliwości. Stąd dla Lacoste’a nasza czasowość jest eschatologiczna. Lacoste bada granice czasowości, aby przekonać się, czy nieobecność tego, co ostateczne oznacza zarazem jego niedostępność. 

Jean-Yves Lacoste jest przekonany, że ów pierwotny świat życia świadomości, który bada fenomenologia, stanowi jedynie początek człowieczeństwa (inchoatio humanitatis). Gdyby życie świadomości wyczerpywało się w swych pierwotnych uwarunkowaniach, nie potrzebowaliśmy redukcji, która dopiero te pierwotne uwarunkowania odsłania. Problem w tym, że metoda fenomenologiczna niejako wyłącza poza nawias refleksji wszystko, co nie jest owym pierwotnym światem życia. Dlatego Lacoste proponuje operację odwrotną: wyłącza poza nawias wszystko, co pierwotne, i bada ponownie człowieczeństwo, ale już nie z perspektywy tego, co w nim najbardziej początkowe, ale tego, co w nim najbardziej definitywne (le définitif). Lacoste podkreśla zarazem, że nie zamierza porzucać metody fenomenologicznej, ale raczej przetestować ją w nowych warunkach. Chodzi mu o fenomenologiczne ujęcie tego, co nie jest dane od początku i co nie może być wydedukowane z transcendentalnych uwarunkowań bytu. Lacoste zastanawia się dalej: które z rozwinięć świata życia daje nam dostęp do tego, co najbardziej definitywne? Odpowiedź jest dla niego oczywista: świat życia religijnego, który nazywa umownie „liturgią”. Dlatego pytanie nie brzmi już, czy pierwotne struktury świadomości mogą powiedzieć mi coś o Bogu albo o moim życiu religijnym (jak to miało miejsce u myślicieli, których czasem zalicza się do przedstawicieli tzw. „zwrotu teologicznego” w fenomenologii francuskiej). Trzeba raczej zapytać, czy ta sama metoda, która okazała się tak skuteczna w badaniu tego, co pierwotne, może również posłużyć do badania tego, co wtórne? Czy możemy badać fenomenologicznie ów specyficzny świat życia religijnego w taki sam sposób, jak badamy świat życia jako taki? Lacoste odpowiada twierdząco i zarazem roztacza przed nami nowy horyzont rozumienia życia, którym jest tytułowa czasowość eschatologiczna. 

Plan debaty: 

Wprowadzenie Autora: Ks. dr Przemysław Zgórecki (UAM): „Od fenomenologii do fenomenologicznego myślenia  z Jeanem-Yvesem Lacostem” 

Prelegenci i dyskutanci: 

Dr hab. Andrzej Gielarowski, prof. AIK: „Paradoksy obecności i nieobecności Boga” 

Prof. Krzysztof Stachewicz (UAM): „Żywioł myślenia religijnego? Kilka pytań o niektóre drogi francuskiej fenomenologii” 

Ks. dr hab. Maciej Bała, prof. UKSW: „Lacoste w kontekście <zwrotu teologicznego> fenomenologii francuskiej” 

Dr Joanna Skurzak (UKSW): „Martin Heidegger w interpretacji Jean-Yves Lacoste’a” 

Debatę przygotowała i poprowadzi dr Magdalena Kozak (AIK) 

Organizator: Instytut Filozofii Akademii Ignatianum w Krakowie